Nowe metody leczenia HIV /off/

Co to jest terapia antyretrowirusowa w formie zastrzyków długodziałających?

Obecnie zdecydowana większość osób z HIV jest leczona terapią antyretrowirusową (w skrócie: “terapią ARV”) w postaci przyjmowanych codziennie tabletek. Od kilku lat jest również dostępna terapia ARV w postaci długodziałających zastrzyków domięśniowych (w skrócie: „terapia iniekcyjna”). Terapia ta polega na tym, że leki ARV podaje się w formie zastrzyków w pośladek raz na dwa miesiące, a osoba przyjmująca takie zastrzyki nie musi już brać leków na HIV w formie tabletek.

Terapię w postaci zastrzyków domięśniowych nazywa długodziałającą, dlatego, że leki zawarte w zastrzyku powoli uwalniają się do krwi przez wiele tygodni – pozwala to na osiągnięcie stabilnego poziomu leku w organizmie. Dzięki temu zastrzyki te można podawać w tak długim odstępie czasu.

Obecnie dostępna terapia długodziałająca jest stosowana raz na dwa miesiące, ale toczą się obecnie liczne badania nad zastrzykami, a nawet tabletkami przyjmowanymi rzadziej, w tym np. raz na pół roku.

Jak często są podawane zastrzyki?

Obecnie dostępna terapia iniekcyjna jest podawana w ten sposób, że na pierwszej wizycie są podane dwa zastrzyki (po jednym zastrzyku w każdy pośladek). Następnie po miesięcu i po dwóch miesiącach podaje się kolejne dawki, a następnie zastrzyki są wykonywane co dwa miesięce (za każdym razem po jednym zastrzyku w każdy pośladek).

Czy każdy może być na terapii iniekcyjnej?

Niestety nie – nie ma obecnie leku na HIV, który mogliby przyjmować wszyscy. Każdy lek w medycynie, w tym każdy lek ARV, ma swoje ograniczenia, np. niektóre leki nie mogą być przyjmowane przez osoby z chorymi nerkami, a inne nie mogą być podawane dzieciom. Tak też jest z obecnie dostępnymi lekami ARV w formie iniekcji. Lekarz przed zastosowaniem terapii iniekcyjnej sprawdza, czy obciążenia przewlekłe, przyjmowane leki czy występująca u pacjenta odmiana HIV nie stanowią przeciwwskazania do zastosowania tej formy leczenia.

Czy terapia iniekcyjna jest równie skuteczne jak tabletki?

Tak, terapia iniekcyjna, jeśli jest prawidłowo stosowana, jest równie skuteczna jak terapia za pomocą tabletek.

Czy mogę od razu zacząć od zastrzyków?

Obecnie dostępna terapia iniekcyjna jest zarejestrowana dla osób, które stosują już terapię ARV w formie tabletek i mają niewykrywalną wiremię  HIV od co najmniej 6 miesięcy. Inaczej mówiąc, leczenie HIV zaczyna się od tabletek, a po kilku- kilkunastu miesiącach można przejść na terapię iniekcyjną.

Czy zastrzyki bolą?

Zastrzyki z lekami na HIV są nieco bardziej bolesne od większości innych zastrzyków. Mimo to, zdecydowana większość pacjentów jest zadowolona z tej formy terapii, a sam ból związany z zastrzykami ma tendencję do zmniejszania się przy każdym kolejnym zastrzyku.

Czy mogę przerwać terapię iniekcyjną, jeśli nie będę zadowolony?

Terapię iniekcyjną zawsze można przerwać i z powrotem zacząć stosować terapię w postaci tabletek.

A co jeśli nie pasuje mi termin zastrzyku?

Przy stosowaniu terapii iniekcyjnej bardzo ważne jest, aby nie opóźniać zanadto terminu podania leków, jako że może to spowodować nieodwracalną odporność na stosowane leki – podobnie jak przy stosowaniu leków w formie tabletek. Może się również zdarzyć, że przy częstym nieprzestrzegania terminu zastrzyku lekarz uzna, że w celu bezpiecznego prowadzenia leczenia HIV należy powrócić do leczenia tabletkami.

Na szczęście obecnie dostępna terapia iniekcyjna umożliwia bezpieczne zastosowanie iniekcji do 7 dni w tył lub wprzód w stosunku do wyznaczonego terminu.

Jeśli planujemy dłuższy wyjazd (np. urlop) i również okienko plus/minus 7 dni nam nie odpowiada, to można na pewien czas przejść na terapię tabletkową, a potem wrócić do zastrzyków. Ważne jest jednak, aby z odpowiednim wyprzedzeniem umówić się na konsultację z lekarzem, aby omówić z nim dobór tabletek z lekami ARV, które będziemy przyjmować podczas przerwy od terapii iniekcyjnej.

Czy muszę być na terapii iniekcyjnej?

Terapia iniekcyjna nie jest obowiązkowa! Większość osób w Polsce i na świecie jest na terapii tabletkami i ma się świetnie. Jeśli ktoś boi igieł czy bólu lub po prostu nie przeszkadzają mu tabletki, to nie ma potrzeby rozważania przejścia na terapię infekcyjną i można spokojnie pozostać przy terapii tabletkowej.

Z drugiej strony są osoby, które mają szanse odnieść z terapii iniekcyjnej szczególną korzyść:

• osoby, które czują, że mają „dosyć” przyjmowania tabletek,
• osoby, które stresuje codziennie przyjmowanie tabletek,
• osoby, którym codzienne przyjmowanie tabletek „przypomina” o fakcie zakażenia HIV i odczuwają z tego powodu dyskomfort,
• osoby, które mają problemy z przełykaniem tabletek,
• osoby, które muszą ukrywać przyjmowanie leków ARV przed otoczeniem.