Choroby weneryczne

Choroby weneryczne (nazwa historyczna) to infekcje przenoszone drogą płciową (STI- sexually transmitted infection), które mogą rozwinąć się w chorobę przenoszoną drogą płciową (STD – sexually transmitted disease).

Tego typu infekcje stanowią szeroką grupę zakażeń. Jak wskazuje sama nazwa, do ich transmisji dochodzi podczas stosunku płciowego. STI są poważnym problemem zdrowotnym zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Niestety problem ten szybko narasta. Przykładem może być powrót zakażenia kiłą, które ponownie zaczęło dotykać osoby podejmujące kontakty seksualne bez użycia prezerwatywy.

Ponadto, infekcje przenoszone drogą płciową dość często współwystępują z infekcją HIV. Zakażenie jednym z czynników chorobotwórczych prowadzi do kilkukrotnego wzrostu ryzyka zakażenia HIV, a w przypadku kiły i rzeżączki zagrożenie to wzrasta nawet dziesięciokrotnie.

Choroby przenoszone droga płciową- przyczyny

STI są wywoływane przez różne drobnoustroje, takie jak wirusy, bakterie i pierwotniaki. Oddziałują one głównie na narządy płciowe, jednak mogą lokalizować się także w pozostałych częściach ciała, np. w odbycie lub jamie ustnej.

Niektóre choroby przenoszone drogą płciową u kobieti mężczyzn atakują układ limfatyczny i krwionośny. Mogą też wpływać na funkcjonowanie organów wewnętrznych, powodując poważne konsekwencje dla zdrowia. Nieleczone w znaczący sposób zwiększają możliwość zakażenia wirusem HIV.

Zdarza się także, że niektóre choroby weneryczne przebiegają bezobjawowo lub skąpoobjawowo, co ma miejsce głównie w przypadku kobiet. Jednak najbardziej typowe objawy chorób przenoszonych drogą płciową, na które warto zwrócić uwagę, to m.in.: ropna wydzielina z pochwy lub penisa, owrzodzenie, grudki, pęcherze w okolicy narządów płciowych lub w jamie ustnej, ból w podbrzuszu, upławy, swędzenie pochwy, sromu lub prącia, powiększenie węzłów chłonnych, pieczenie podczas oddawania moczu.

Do transmisji chorób wenerycznych dochodzi głównie podczas oralnych, analnych i dopochwowych kontaktów seksualnych bez prezerwatywy. Niektóre choroby, np. HIV, WZW typu B i C, są przenoszone wyłącznie wtedy, gdy dojdzie do wymiany płynów ustrojowych (wydzieliny z cewki moczowej, krwi lub nasienia). Inne STI, jak np. chlamydia, rzeżączka, opryszczka narządów płciowych, czy brodawki, mogą przenosić się nawet poprzez kontakt ze skórą lub błoną śluzową dotkniętymi infekcją.

Choroby przenoszone droga płciową- przykłady

1. chlamydioza,
2. rzeżączka,
3. kiła,
4. HIV,
5. HPV,
6. wirusowe zapalenie wątroby typu A (HAV),
7. wirusowe zapalenie wątroby typu B (HBV),
8. wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV),
9. ziarnica weneryczna pachwin (LGV).

Jak wykryć choroby przenoszone drogą płciową? Badania

Szybka diagnostyka odgrywa decydującą rolę w przypadku choroby przenoszonej drogą płciową. Badania, które warto wykonać, to m.in. testy serologiczne z próbki krwi oraz badania bakteriologiczne z wymazów pobranych z narządów płciowych lub zmian skórnych.

 

• Badania serologiczne pozwalają wykryć we krwi przeciwciała działające przeciw drobnoustrojom lub ich antygeny;
• czasem wykonuje się też badania molekularne na materiał genetyczny, zwłaszcza PCR z różnych materiałów, np. z wydzieliny z błony śluzowej lub krwi;
• inne dostępne metody to testy enzymatyczne, testy mikroskopowe, hodowle drobnoustrojów, czy badania histopatologiczne stosowane np. wtedy, gdy wynik cytologii jest nieprawidłowy.

 

Badanie na chorobę przenoszoną drogą płciową dobiera się odpowiednio do rodzaju schorzenia. Przykładowo, w diagnostyce HIV wykonuje się najpierw testy przesiewowe z krwi żylnej, które mają na celu wykrycie specyficznych przeciwciał produkowanych przez organizm po kontakcie z wirusem oraz testy na przeciwciała i cząstkę wirusa – antygen p24.

Kiedy zaleca się wykonanie takiego badania? Ze względu na fakt, że STI często przebiegają bezobjawowo, szczególnie ważne jest regularne, profilaktycznie przeprowadzanie badań przez osoby aktywne seksualnie, z dużą liczbą partnerów, oraz wykazujące ryzykowne zachowania seksualne, np. współżycie z przypadkowymi osobami.

Nasza fundacja pomocy z HIV i AIDS zapewnia między innymi darmowe badania na HIV oraz badania na HCV.

Bibliografia:

 

• K. Ludwikowska, M. Karlikowska-Skwarnik, L. Szenborn, Choroby przenoszone drogą płciową u nastolatków, Forum położnictwa i ginekologii 2018, nr 33, s. 20-32.
• I. Choroszy-Król, Choroby przenoszone drogą płciową – zagrożenie na wakacjach, Family Medicine & Primary Care Review 2011, 13, 2: 287–291.